15 بیماری شایع سالمندی، لزوم توسعه تربیت متخصصان طب سالمندی - سفر به آنتالیا

دکتر محمدرضا عزیزی در گفت وگو با خبرنگاران، سالمندی را پدیده ای با جنبه های زیستی، روانی و اجتماعی مختلف معرفی کرد و گفت: بهبود شرایط مالی و اجتماعی، ارتقاء وضعیت بهداشت و تغذیه، پیشرفت دانش و فناوری های پزشکی در کنار آنچه به عنوان سیاست کنترل موالید، اجرائی شده منجر به افزایش جمعیت سالمندان در ایران و دنیا شده است.

وی اضافه نمود: بر طبق آخرین آمار سال 1395 حدود 3/9 درصد جمعیت کشور بالای 60 سال سن دارند. یعنی 4/7 میلیون نفر سالمند در کشور وجود دارد و پیش بینی می گردد که این میزان تا 30 سال آینده به حدود 30 درصد افزایش یابد و سیر صعودی افزایش جمعیت سالمندان بیش از پیش بیانگر احتیاج به توجه ویژه و برنامه ریزی چندجانبه و بلندمدت برای تامین احتیاجهای این قشر از جامعه است.

این متخصص مغز و اعصاب در مورد خدمات ارائه شده به این بخش، اظهار کرد: ارتقای کیفیت خدمات ارائه شده به سالمندان در زمینه های پیشگیری، ارزیابی، تشخیص، درمان و پیگیری بیماری ها منوط به ارتقای دانش همکاران رشته های مختلف علوم پزشکی در زمینه سلامت سالمندان و ارائه برنامه های علمی -آموزشی متناسب و جدید توسط دانشگاه های علوم پزشکی است.

وی طب سالمندان را یک رشته تخصصی بالینی پزشکی معرفی کرد و اضافه نمود: دانش آموختگان این رشته با کسب دانش و مهارت، نگرش لازم در جهت پیشگیری و درمان بیماری های سالمندان را پیدا می نمایند اما، با توجه به محدودیت های موجود و همچنین پیش بینی انفجار سالمندی طی سال های آینده، به نظر می آید در جهت ارتقای دانش و نگرش دانشجویان و اعضاء هیات علمی دانشگاها در امور مرتبط با سالمندان، ضروری است اقدام بیشتری انجام گردد.

مدیر آموزش سازمان نظام پزشکی یکی از راه های توسعه طب سالمندان را اضافه نمودن واحدهای درسی در مقطع دانشجویی و نیز انترنی دانست و توضیح داد: اتخاذ این سیاست یاری می نماید تمامی پزشکانی که در آینده با سالمندان روبرو می شوند از دانش حداقلی در این زمینه بهره منده شده و توانایی خدمت رسانی به این قشر آسیب پذیر را داشته باشند. امیدوارم در سند ملی سالمندان که همزمان با روز دنیای سالمندان توسط وزارت بهداشت رونمایی می گردد، مباحث مربوط به تدوین و گسترش آموزش طب سالمندی در رشته های مختلف علوم پزشکی مورد توجه قرار گرفته باشد.

وی اضافه نمود: ابتلای اغلب سالمندان به چندین بیماری زمینه ای، احتیاج به تسلط کامل برای تشخیص بیماری ها و همچنین لزوم آشنایی کافی با موارد تداخل دارویی از مواردی است که در ارزیابی جامع و همه جانبه یک فرد سالمند اهمیت ویژه ای داشته و توجه به آنها نقش موثری در روند بهبودی و بازتوانی و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان دارد.

عزیزی در مورد بیماری هایی که غالبا سالمندان با آن دست وپنجه نرم می نمایند، گفت: در دوران سالمندی علاوه بر بیماری هایی که از دوره های قبلی زندگی بر جای مانده اند، خطر ابتلا به افزایش فشارخون، کلسترول بالا، دیابت، آب مروارید، آرتروز، افسردگی، سکته مغزی، سرطان ها، کم کاری تیروئید، پوکی استخوان، مسائل ادراری و تغذیه ای، اختلال خواب، کاهش تعادل و آلزایمر نیز مشاهده می گردد.

وی بالاترین میزان مرگ و میر در سنین 60 تا 70 سال در ایرانی ها را به ترتیب مربوط به بیماری های قلبی-عروقی، دیابت، بیماری های کلیوی و سرطان ها معرفی کرد و اضافه نمود: همچنین متاسفانه تنها کمتر از 40 درصد افراد مبتلا به فشارخون و دیابت تحت کنترل مناسب با داروها هستند.

مدیر آموزش سازمان نظام پزشکی ادامه داد: هرچند بنابر تعریف، افراد بالاتر از 60 سال به عنوان سالمند معرفی می شوند، اما مطالعات نشان می دهد، سن تقویمی لزوما معین نماینده سطح توانایی یا ناتوانی افراد نیست و بسیاری از افرادی که سن 60 سال و بالاتر دارند به خوبی قادرند فعالیت های فیزیکی و شناختی موثری در جامعه داشته باشند. همچنین افرادی که در گروه های سنی بالاتری از سالمندی قرار دارند، مانند افراد 75 ساله تا 85 ساله نیز علی رغم بعضی محدودیت ها می توانند در جامعه نقش آفرین باشند. بنابراین برنامه ریزی مناسب برای استفاده از توان سالمندان در جامعه و پرهیز از نادیده دریافت توانایی های آنها هم از جهت سلامت سالمندان و هم از جهت برخورداری جامعه از تجربه و مشارکت آنها حائز اهمیت است.

وی با تاکید بر لزوم برنامه ریزی جامع و مناسب جهت آنالیز کامل یک بیمار سالمند، گفت: باید بیمار را نه تنها از نظر ابتلا به اختلالات همه ارگان ها و نیز مسائل نورولوژیک همچون اختلالات حرکتی، افسردگی، عملکرد حافظه و اضطراب مورد آنالیز قرار داد، بلکه باید شرایط زندگی بیمار، ارتباطات خانوادگی و اجتماعی او و حتی مخاطراتی که در محیط فیزیکی منزل برای سلامت سالمند عامل تهدید محسوب می گردد را نیز مورد توجه قرار داد.

عزیزی در سرانجام اضافه نمود: هرچند پدیده سالمندی از نتایج توسعه است، اما بی توجهی به ابعاد مختلف آن و همچنین احتیاجهای سالمندان می تواند مانع جدی در برابر توسعه باشد، در حالی که می توانیم با افزایش کیفیت زندگی سالمندان این تهدید را به فرصتی برای رشد جامعه تبدیل کنیم.