گزارش، فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه و احکام سنگین متهمین گروه گولن - سفر به آنتالیا

بهترین تجربه سفر را با تور ترکیه در خاطراتتان ثبت کنید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ با آن که سه سال از کودتای نافرجام سال 2016 میلادی ترکیه سپری شده اما هنوز هم این پفراینده مفتوح است و هفته ای نیست که خبری در خصوص دستگیری های جدید یا احکام قدیم٬ منتشر نگردد.

تاکنون بیش از 320 متهم این پفراینده٬ با حکم سنگین حبس ابد روبرو شده اند. البته بعضی از نظامیان این پفراینده٬ با حکم بی مانند 141 بار حبس ابد با شرایط سنگین روبرو شده اند که قطعاً باید تا آخر عمر در زندان بمانند.

در این پفراینده محاکمه سران و اعضای شبکه گولن٬ علاوه بر نظامیان٬ قضات٬ ماموران امنیتی٬ کارمندان دولت و فعالان مالی و بانکی٬ چندین رونامه نگار نیز دستگیر شده و زندانی هستند. بعضی از روزنامه نگارانی که به عنوان مظنون دستگیر شده اند٬ با حکم سنگین عضویت در گروه مسلح تروریست با حکم حبس ابد روبرو شده اند. اما قضات و حقوق دانان٬ در خصوص این قبیل احکام٬ دیدگاه های مخالف و متناقضی دارند.

ماجرای عجیب برادران آلتان

برادران آلتان٬ به نام های احمد آلتان و مهمت آلتان٬ روزگاری از مهم ترین و تاثیرگذارترین روزنامه نگاران ترکیه بودند که در روزنامه های رادیکال و طرف قلم می زدند و بسیاری از رسانه ها و محافل سیاسی ترکیه٬ تحت تاثیر تحلیل های آنان بود.

پس از کودتای نافرجام سال 2016 میلادی٬ هر دو برادر به اتهام ارتباط با فتح الله گولن و دست داشتن در کودتا٬ راهی زندان شدند. از آن روز تا یک هفته پیش٬ آلتان ها و چندین روزنامه نگار دیگر٬ در زندان بودند. اما هفته گذشته٬ یکی از قضات دادگاه قانون اساسی ترکیه٬ حکم به آزادی آلتان ها داد.

در همان ساعات نخست آزادی آلتان ها٬ عبدالحمید گل وزیر دادگستری ترکیه٬ آزادی این دو برادر را مغایر منافع ملی ترکیه دانسته و بیان کرد که این حکم٬ وجاهت حقوقی و قانونی ندارد. اما در عین حال٬ او در مقام وزیر دادگستری٬ در برابر حکم عالی ترین محکمه کشور یعنی دادگاه قانون اساسی٬ حق اعتراض نداشت. با این حال٬ دیروز در کمال ناباوری٬ قاضی دیگری در دادگاه جمهوری استانبول٬ به شکل سریع و فوری، حکم دستگیری احمد آلتان را صادر کرد و او یک بار دیگر دستگیر و راهی زندان شد.

در حکم قاضی دادگاه استانبول آمده که احمد آلتان به شکل عامدانه و عالمانه از کودتا حمایت نموده و به دنبال نابودی حکومت بوده و همچون عضو گروه تروریستی باید در زندان بماند.

واکنش ها به حبس مجدد آلتان

آیدین انگین از تحلیل گران پایگاه خبری تحلیلی تی 24 در این مورد نوشته است: رسانه های طرفدار حزب عدالت توسعه معتقدند هر کسی که از رئیس اردوغان اطاعت نکند٬ باید راهی زندان گردد. در خصوص احمد هم همین رخ داد. اصلاً بهتر است این آدم را بگیرند و در بتُن دفنش نمایند تا خیالشان آسوده گردد.

همچنین حسن جمال٬ از روزنامه نگاران قدیمی مخالف اردوغان در این مورد می گوید: وقتی که برای بار دوم٬ حکم دستگیری احمد در رسانه ها منتشر شد٬ به اتفاق چند دوست٬ مهمانِ خانه او بودیم. ما نشسته بودیم که پلیس ها آمدند و او را دوباره به زندان بردند. من این آدم را می شناسم. او نه گولنی است٬ نه کودتاگر. اتفاقاً در برابر کودتاهای قبلی هم٬ با تمام توان ایستاده و همیشه مدافع حق و دموکراسی بوده است. من نمی دانم این چه حقوق و عدالت و قوه قضائیه ای است که یک قاضی٬ نویسنده ای را آزاد می نماید و قاضی دیگری او را به زندان می اندازد.

امروز همچنین یکی از روزنامه های ترکیه٬ در این مورد٬ مصاحبه مفصلی با حنفی آوجی انجام داده است. حنفی آوجی از چهره های امنیتی مهم تاریخ معاصر ترکیه و رئیس اسبق تشکیلات پلیس ترکیه بود و حالا پس از فراز و نشیب های بسیار بازنشسته شده و چند کتاب در خصوص مسائل امنیتی ترکیه نوشته است.

او در خصوص دستگیری روزنامه نگاران به اتهام عضویت در شبکه گولن گفته است:در دنیا مدرن٬ چنین چیزی وجود ندراد. این فقط ترکیه است که یک روزنامه نگار را به راحتی به عنوان عضو گروه تروریستی به زندان می اندازد. این اتهام نهایتاً در حد تبلیغ به نفع یک گروه یا طرفداری است و نه عضویت در گروه تروریستی.

تحلیل گران سیاسی ترکیه بر این باورند که تفاوت و تناقض جدی بین احکام صادره از سوی قضات ترکیه٬ نشان دهنده این است که بعضی از آنها به شدت٬ وابسته به مقامات دولتی بوده و فاقد استقلال قضایی هستند و در واقع به منظور تامین رضایت دولت و حزب حاکم٬ احکام سفارشی صادر می نمایند.

آیا این رشته سر دراز دارد؟

هنوز معین نیست که فرایند مبارزه با حلقه های مفقوده و پنهان شبکه فتح الله گولن٬ تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. واقعیت این است که این گروه از سه دهه پیش٬ در تمام ارگان ها و نهادهای اجرایی٬ اطلاعاتی٬ نظامی٬ قضایی و حوزه های عمومی ترکیه رخنه و نفوذ نموده اند و قطعاً هنوز هم بخشی از آنها پنهان مانده اند.

با این حساب٬ اشتباه است اگر گروه گولن٬ مانند یک سازمان و تشکیلات فرهنگی و فکری عادی شناخته گردد. بلکه باید این واقعیت را پذیرفت که ساختار پیچیده و مخوف این گروه و روابط منطقه ای و بین المللی آن٬ بسیار فراتر از یک گروه و حلقه است و ترس و وحشت از تکرار اقدامات چنین گروهی٬ چندان غیرطبیعی نیست.

اما از نظر منتقدین٬ فرایند مبارزه دولت با این گروه٬ به شکلی است که گاهی٬ تر و خشک را با هم می سوزاند و حزب عدالت و توسعه برای جبران آن خطاها و به منظور مصون ماندن از خطرات گروه گولن٬ حالا با همان نگرش٬ دستگاه قضا را در اختیار خود گرفته و بعضی از قضات و دادستان ها را بر اساس مبانی و اهداف حزبی خود٬ راهنمایی می نماید.

بدون شک٬ فائق آمدن بر کودتاگران٬ برای حزب عدالت و توسعه و دولت و ملت ترکیه٬ پیروزی بزرگ و کم نظیری بود و یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ معاصر ترکیه به شمار می آید. اما از منظر تحلیل گران حقوقی٬ این پیروزی٬ زمانی ماندگار خواهد شد که دولت٬ به منظور مبارزه با باقیمانده ها و آثار کودتاگران٬ به مبانی حقوقی و آزادی های فردی و اجتماعی٬ پایبند بماند.