چگونه سایه شوم تحریم، از سر اردوغان گذشت؟ - سفر به آنتالیا

ابولفضل خدائی: در ادامه سلسله تحولات در خصوص شمال سوریه، روز گذشته رجب طیب اردوغان برای رایزنی با پوتین راهی مسکو شد. به گزارش تی آرتی اردوغان پیش از عزیمت به روسیه گفت که اگر کاخ سفید به وعده هایش در خصوص شمال سوریه عمل نکند، آنکارا، عملیات نظامی چشمه صلح را به شکلی بزرگ تر از سر خواهد گرفت.

به گزارش خبرگزاری ترند، اردوغان همچنین با بیان اینکه آنکارا انتظار داشت ایران از عملیات چشمه صلح دفاع کند ولی با آن مخالفت کرد اضافه نمود: ترکیه زمانی از موضوع برنامه هسته ای ایران پشتیبانی کرد اما افسوس که ما شاهد چنین حمایتی از سوی مقامات ایرانی نبوده ایم.

به گزارش خبرگزاری اینترفکس از سوی دیگر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز با بیان اینکه در حال حاضر شرایطی سخت در سوریه حاکم است، گفت امیدوار است روابط خوب مسکو و آنکارا بتواند به حل وضعیت کنونی یاری کند.

به گزارش خبرگزاری روسی تاس، به همین دلیل دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت: روسیه خواستار گفت و گو در خصوص اوضاع در شمال شرق سوریه است تا به درک بهتری از وقایع دست یابد و از برنامه های ترکیه آگاه گردد. وی هم چنین اضافه نمود: مسکو همچنین خواستار مقایسه طرح های ترکیه با برنامه های کلی در زمینه ترویج راه چاره سیاسی در سوریه است.

با دیدار روسای جمهور روسیه و ترکیه، رجب طیب اردوغان خبر از یک توافق مهم با روسیه داد. به گزارش تی آرتی رئیس جمهور ترکیه در کنفرانس خبری مشترک با ولادیمیر پوتین گفت که آنکارا به توافقی تاریخی با روسیه برای جلوگیری از تقسیم سوریه رسیده است. اردوغان اضافه نمود: در این دیدار به توافقی تاریخی برای جلوگیری از گسسته شدن اراضی سوریه دست پیدا کردیم و اسنادی را با روسیه امضا کردیم که بر اساس آن، گروه های تروریستی از تمامی مرزهای منطقه امن تا عمق 30 کیلومتر طی 150 ساعت عقب نشینی نمایند که این عقب نشینی شامل تل برطرفت و منبج به طور کامل نیز می گردد.

رئیس جمهور روسیه نیز گفت که با رئیس جمهور ترکیه بر سر حل و فصل درگیری ها در مرز ترکیه و سوریه به توافق دست یافته است. در همین حال پوتین تاکید نمود که تحولات میدانی نباید. بر کمیته قانون اساسی سوریه تاثیر بگذارد. رئیس جمهور روسیه در اظهاراتی دیگر خواستار حمایت جامعه بین المللی از آوارگان شد و تاکید نمود که آنها باید در اسرع وقت به سرزمین هایشان بازگردند.

در ادامه نیز توافق ده بندی آنکارا و مسکو درباره شمال سوریه منتشر شد که در آن بر مواردی چون حفظ اتحاد سیاسی و تمامیت ارضی سوریه ، محافظت از امنیت ترکیه، مبارزه با تروریسم در تمامی اشکال، اهمیت توافق آدانا تاکید شده است. همچنین بر اساس این توافق، قرار است ارتش سوریه و روسیه در مناطق شاقتصادی گشت زنی داشته باشند. در مقابل ترکیه تضمین نموده است که دامنه عملیات نظامی خود را از آنچه که هست گسترش ندهد.

واکنش ایران به توافق ترکیه و روسیه

به گزارش خبرنگاران، سید عباس موسوی با اشاره به توافق سران روسیه و ترکیه در خصوص تحولات شمال سوریه گفت: ایران از هر اقدامی که به حفظ تمامیت ارضی، تقویت حاکمیت ملی و بازگشت ثبات و آرامش به منطقه منجر گردد استقبال می نماید و در این راستا تفاهم حاصله میان فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه برای خاتمه دادن به درگیری ها در شمال سوریه را قدم مثبتی برای بازگشت ثبات و آرامش به منطقه می داند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران همچنین تاکید نمود: جمهوری اسلامی ایران همیشه هوادار تبادل نظر و روش های مسالمت آمیز حل و فصل اختلافات بوده و بر همین اساس همیشه طرفین اختلافات را به مذاکره برای رسیدن به تفاهم ترغیب نموده و به همین دلیل توافق آدانا را مبنای مناسبی برای برطرف نگرانی های ترکیه و سوریه می داند و در این راه از هرگونه مساعدتی برای تبادل نظر و ایجاد تفاهم میان آنکارا و دمشق دریغ نمی نماید.

به گزارش سایت شبکه الجزیره، رئیس جمهوری آمریکا نیز به دنبال توافق میان ترکیه و روسیه گفت: به نظر می رسد خبرهای خوبی درباره ترکیه، سوریه و خاورمیانه در راه است.

اما در آن سو با خاتمه آتش بس 120 ساعته رئیس جمهوری ترکیه گفت که آمریکا به تعهدات خود عمل ننموده است. به گزارش عربی 21، اردوغان اضافه نمود که اگر وضعیت به همان شکلی که باید باشد، اقدامات لازم را در پیش خواهیم گرفت اما اگر امتیازاتی را بدهیم، راه را برای بازگشت سازمان تروریستی باز خواهیم کرد.

در ادامه تحولات نیز همزمان با کوشش مقامات ترکیه در روزهای اخیر برای توافق کردن با آمریکا و روسیه جهت عقب راندن شبه نظامیان کُرد از مرزهای جنوبی خود، واشنگتن از عقب نشینی یگان های مدافع خلق (ی.پ.گ) از شمال سوریه اطلاع داد. به نوشته خبرگزاری آناتولی مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در تماس تلفنی که شامگاه سه شنبه با مولود چاووش اوغلو همتای ترکیه ای خود داشته، عقب نشینی شبه نظامیان کُرد را از مناطقی که قرار است در آن طرح منطقه امن ایجاد گردد، تایید کرد.

ترامپ: آتش بس در شمال سوریه دائمی است/تحریم ترکیه را برداشتیم

روز چهارشنبه اول آبان ماه رئیس جمهور آمریکا طی یک سخنرانی به موضوع تحولات در شمال سوریه پرداخت. به گزارش الجزیره، رئیس جمهور آمریکا گفت که تحریم های ترکیه را بعد از آتش بس برداشته است. او گفت که بعضی از نیروهای آمریکا در شمال روسیه باقی خواهند ماند تا از چاه های نفتی محافظت نمایند.

ترامپ همچنین گفت: از وزیر اقتصادی و خزانه خواسته ام که تمام تحریم ها را علیه ترکیه بردارد.تحریم 50 درصدی فولاد ترکیه را برداشتیم. کشورهای منطقه باید به ترکیه و سوریه یاری نمایند تا مرزهای خود را محافظت نمایند. اگر ترکیه به تحریم های خود پایبند نباشد تحریم ها را برمی گردانیم. آمریکا خدمت بزرگی در منطقه انجام داده است و اعتبار این آتش بس به آمریکا است. زمان رفتن بود و سوریه را ترک کردیم.

متعاقب این تصمیم ترامپ وزارت خزانه داری آمریکا در بیانیه ای گفت در پی توقف عملیات ترکیه در شمال سوریه تحریم های اعمال شده علیه وزرا و مقام های ارشد ترکیه را لغو نموده است.

ترامپ ادامه داد: زمان رفتن ما از سوریه فرارسیده بود و بیشتر از آنچه که برنامه ریزی کردیم در این منطقه ماندیم. ترکیه باید از نمودها در محافظت و کنترل زندانی های داعش یاری کند.بسیاری از داعشی ها که بعد از حمله ترکیه به شمال سوریه فرار کردند دستگیر شدند. کشورهای اروپایی باید شهروندان خود را برگردانند.کسانی که از ما انتقاد می نمایند همان کسانی هستند که ما را به هرج و مرج خاورمیانه و وسط درگیری های قبیله ای کشاندند.

شروع خروج شبه نظامیان کرد از شمال سوریه

با توافق حاصل شده بین سران ترکیه و روسیه واحدهای پلیس نظامی روسیه به همراه واحدهای ارتش سوریه گشت زنی در مناطق مرزی سوریه و ترکیه برای خارج کردن نمودهای شمال سوریه تا عمق 30 کیلومتری را شروع کرد. در همین حال ایرنا به نقل از شبکه دوم تلویزیون دولتی روسیه گزارش داد: این واحدها به خارج سازی شبه نظامیان کرد از مناطق مرزی تا عمق 30 کیلومتری خاک سوریه ازجمله در شهرهای منبج و تل برطرفت می پردازند.

از سوی دیگر خبرگزاری سانا گزارش داد که یگان های جدید ارتش سوریه روز چهارشنبه با تجهیزات نظامی شامل چندین تانک و خودروی زرهی، وارد دو ریف الرقه و الحسکه شدند. نیروهای ارتش سوریه (سه شنبه) نیز در راستای عملیات استقرار یگان های خود در نوار مرزی با ترکیه، وارد روستاهای الکوزلیه، المحل، البدران و الخزام، شویش، النوفلیه، کهفه المراطی در جنوب غربی منطقه تل تمر (استان الحسکه) شده بودند.

هر چند ترکیه اعلام نموده که با توجه به توافق اردوغان و پوتین درباره سوریه، دیگر نیازی به شروع عملیات مجدد در شمال سوریه نیست، اما استقرار نیروهای ارتش سوریه در نوار مرزی با ترکیه، در راستای مأموریت آن برای مقابله با نیروهای متجاوز ترکیه و تروریست های وابسته به این کشور است.

خبرگزاری تاس نیز به نقل از چاووش اغلو وزیر خارجه نوشت: مطابق توافقنامه میان آمریکا و روسیه و پس از دریافت ضمانت های مربوطه، ما عملیات چشمه صلح را خاتمه دادیم. اما این بدان معنا نیست که ما (سوریه) را ترک می کنیم. ما حضور خود را در آنجا حفظ خواهیم کرد. این (موضوع) در توافق ما با روسیه و آمریکا آورده شده است. وی در خصوص کوشش ها برای ایجاد شرایط بازگشت پناهندگان به شمال سوریه، گفت: این قلمرو باید از مخفیگاه، انبارها و مین ها، پاکسازی گردد.

روسیه از ترکیه چه می خواهد؟

روزنامه فرامنطقه ای القدس العربی در تحلیلی با توجه به توافق سران ترکیه و روسیه درباره شمال سوریه می نویسد: به نظر می رسد عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه که بر آن نام چشمه صلح را گذاشته منجر به نزدیک ساختن دیدگاه های دیپلماتیک دمشق و ترکیه از در پرونده نمودها و با نظارت و انگیزه دادن های روسیه گردد.

در ادامه این تحلیل آمده است: در پی اینکه ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان، روسای جمهوری روسیه و ترکیه در سوچی با هم دیدار کردند، کرملین تاکید نمود، دولت سوریه تنها طرفی است که باید به حضور ترکیه در خاک این کشور اجازه دهد نه ارتش روسیه. وزارت خارجه روسیه نیز اظهاراتی شفاف تر و تندتر علیه مداخله ترکیه عنوان کرد مبنی بر اینکه مداخله ترکیه تمامیت ارضی سوریه و حاکمیت آن را از بین می برد.

این تحلیل اضافه می نماید: بعد از انتشار مواضعی در مخالفت با عملیات نظامی ترکیه از سوی اروپا بعد از آمریکا و نیز مخالفت تهران و اتحادیه عرب به نظر نمی رسد آنکارا راه چاره های زیادی به جز هماهنگی با مسکو، آخرین هم پیمانش در سوریه، داشته باشد تا براساس یک هماهنگی مشترک وارد عمل گردد تا تضمین نماینده منافع طرفین به طور موازی باشد. مسکو خواستار بازگشت نظام سوریه به شمال است، تهران نیز در خصوص افزایش نفوذ ترکیه در خاک سوریه ابراز بی تمایلی نموده است از آن طرف ترکیه هم می خواهد از نفوذ نمودها در مرزهای جنوبی با سوریه بکاهد زیرا خطر بیدار شدن احساسات قومی در نزد نمودهای ترکیه را متصور است.

تحلیل می افزاید: با این اوصاف به نظر نمی رسد چارچوبی نزدیک تر برای تحقق یافتن در شمال سوریه به جز دادن اطمینان هایی از جانب روسیه به طرف ترکیه درباره بازگشت نظام سوریه به مناطق تحت کنترل نمودها وجود داشته باشد، این بهترین راه چاره برای آنکاراست به طوریکه سلاح نمودها در نیروهای نظام رسمی دمشق ادغام می گردد.

در خاتمه نیز آمده است:به رغم اینکه موسسات مدنی نیروهای دموکراتیک سوریه و بعضی چهره های اداراه خودمختار نمودها همچنان به موجودیت خود ادامه می دهند اما آنکارا بهتر از این گزینه، گزینه دیگری ندارد. در سایه مخالفت همه از جمله کشورهای صاحب نفوذ در سوریه مثل تهران و مسکو با ادامه عملیات نظامی اش در شمال سوریه از این رو آنکارا به راستا روسیه کشیده شد که نهایتا به دمشق می رسد.

310311/23