پاسخ نویسنده آلبرکامو در ایران به حواشی مطرح شده در مورد این کتاب - سفر به آنتالیا

به نام خدا

مسئولین محترم جایزه جلال آل احمد،

با سلام و احترام

و با تقدیم صمیمانه ترین سپاس ها برای حسن نظر شما و داوران محترم در انتخاب اثر اینجانبان به عنوان اثر شایستۀ تقدیر، در پاسخ به ادعاهای مطرح شده به وسیله آقای عیسی امن خانی، مواردی چند تقدیم می گردد. پیش از اشاره به نکات مورد نظر لازم به ذکر می­دانم که اعتراضی این چنینی روش و مجرای قانونی خود را دارد و فرد باید جهت اجتناب از تهمت و افترا، در پی حقیقت باشد. تحریک احساسات و تشویش اذهان عمومی، ایراد افترا، زیر سوال بردن جایزه ای دولتی و معتبر و... به جز ایجاد جوی ناامن برای جوانان و آینده سازان این مملکت، حاصل دیگری برای ایشان به همراه ندارد.

1. 1. ادعای اینکه سه نامزد نهایی معرفی شده به وسیله نهاد متبوع، آثار برجسته ای نبوده اند، از حوزۀ حرفه ای آقای امن خانی خارج است و به­ گواهی فرایندهای شفاف در اختیار همگان، آثار یادشده چندین مرحله داوری را گذرانده اند، حتی در هنگام انتشار. در عین حال، به یقین پاسخ مبسوط و شایسته به این ادعای ایشان از عهدۀ اینجانبان خارج بوده و احتمالا خود شما بزرگواران در صورت صلاحدید به آن واکنش درخور نشان خواهید داد.

   2. ادعای دیگر آقای امن خانی مبنی بر استفاده بخش های قابل توجهی از کتاب انتخاب شدۀ داوران، از اثر ایشان، نیز ادعایی است در حد ادعاهای دیگر. مقیاس ایشان برای عبارت بخش های قابل توجهی چیست؟! کتاب آلبر کامو در ایران مجموعا دارای 320 صفحه و چهار فصل مختلف است که هر فصل، بخش ها و زیر بخش های خود را داراست. بخش های قابل توجه آقای امن خانی چنانچه خود نیز اقرار کرده است، از صفحۀ 254 تا صفحۀ 268 یعنی مجموعا 14 صفحه از مجموع 320 صفحه کتاب است!

   3. پاسخ به ادعای نویسنده مبنی بر رونویسی : در سطر هشتم خبرِ منتشرشده در خبرگزاری تسنیم چنین آمده است: عیسی امن خانی ]...[ مدعی است که کتاب آلبر کامو در ایران عینا بخش هایی از کتاب او را رونویسی کرده است؛ بی آنکه نامی از منبع ذکر کرده باشد. این ادعا کاملا دروغ و برساخته آقای امن خانی است. کافی است خوانندۀ جست جوگر نسخه ای از کتاب های مورد بحث را تهیه کرده و تطبیق دهد. نقل قول یا وام گیری از آثار دیگران برای فراوری یک اثر پیروز جزء جدانشدنی فرآیند پژوهشی است. پژوهشگر به خوبی واقف است که اگر عین جملۀ منبع بدون کوچکترین تغییر، حتی در علائم نگارشی در متن بیاید، نقل قول مستقیم محسوب شده و در گیومه قرار می گیرد؛ اما کوچکترین تغییر در متن، نقل قول مستقیم را به غیرمستقیم تبدیل می نماید که لزوم در گیومه قرار گرفتن را منتفی می سازد. آقای امن خانی اما خود در بخش سرانجامی مطلب صریحا اقرار می نماید که نویسندگان اثر اصول پژوهشی را رعایت کرده اند؛ آنجا که می گوید: نویسندگان امانت دارِ آلبر کامو در ایران البته همیشه به کتاب اگزیستانسیالیسم و ادبیات معاصر ایران ارجاع می دهند.

   4. در زمینۀ مثال های این 14 صفحه از مجموع 320 صفحه، آقای امن خانی ادعا کرده است که نویسندگان همان نمونه ها را در کتاب خویش آورده اند آنگاه دو مثال از مصطفی رحیمی و اخوان ثالث آورده اند تا به خواننده اینگونه القا نمایند که راقمان این سطور نامی از ایشان نیاورده اند! این نیز ادعایی کذب است. کافیست به صفحۀ 256 کتاب آلبر کامو در ایران مراجعه کنید و پاراگراف دوم از بالا را بخوانید و آنگاه رفرنس را مشاهده نمایید. به روشنی خواهید دید که نویسندگان با نقل قول از جناب آقای امن خانی، مستقیما اشاره کرده اند که شعر یاده شده به وسیله ایشان معرفی شده است نه به وسیله نویسندگان کتاب. در خصوص مثال دوم نیز شرایط به همین ترتیب است؛ یعنی شعر کتیبه از زبان ایشان معرفی شده است. اینکه نویسندگان به سراغ منبع اصلی رفته اند و شعر را از منبع اصلی ذکر کرده اند، اصلی است پذیرفته شده در پژوهش که در صورت وجود منبع اصلی، استفاده از منبع دست دوم مناسب نیست (به سیستم های رفرنس دهی مراجعه گردد) . لذا چنانچه ذکر شد نویسندگان با اعلام اینکه شواهد شعری به وسیله آقای امن خانی اجرا شده، به اصل منبع شعر رجوع کرده اند.

   5. در همین بخش نمونه ها، آقای دکتر امن خانی به صورتی توهین آمیز نویسندگان را مورد خطاب قرار داده است. استفاده از چنین واژگانی از یک استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه موردانتظار نیست! هرچند که اصل نامۀ ایشان که در کانال گاهنامۀ ادبی منتشر شده است حاوی توهین های بیشتری است! در خبرگزاری این واژه ها را حذف کرده ولی بر واژه پخته خوار اصرار داشتند! در مقام پاسخ، گفتنی است که این واژه بیشتر برازندۀ کسی است که کتابی دربارۀ ادبیات و فلسفۀ غرب می نویسد بدون اینکه حتی یک منبع به زبان اصلی را مطالعه کرده باشد! (رجوع گردد به کتابنامۀ کتاب اگزیستانسیالیسم و ادبیات معاصر ایران). اگر کسی که با ذکر منبع نقل قول می نماید، پخته خوار است، کسی که دست رنج مترجمان زبان دان را در اثر خود می آورد و به عبارت آقای امن خانی از سفرۀ دیگران به عاریت می گیرد لایق چه صفتی است؟!

   6. آخرین ادعای آقای امن خانی که نویسندگان این سطور را به تعجب واداشت به عبارت زیر است: این 14 صفحه مهم ترین بخش و نقطۀ ثقل کتاب می باشد!!! خوانندگان آشنا با ادبیات تطبیقی و مکتب پذیرش نیک می دانند که مبحث تاثیر و تاثر یکی از مباحث فرانسوی ادبیات تطبیقی می باشد که در جای خود بسیار حائز اهمیت است؛ اما در نظریۀ پذیرش یک فرع محسوب می گردد. لذا حذف این 14 صفحه هیچگونه خللی به اصل کتاب وارد نمی نماید؛ چنانکه در سایر آثار نیز مباحث فرعی وجود دارند تا به فهم بهتر مبحث اصلی یاری نمایند. لذا به صراحت اعلام می داریم که مباحث اصلی نظریۀ پذیرش در بخش های دیگر آمده است و در صورت درخواست آقای امن خانی، مباحث منتسب به ایشان در چاپ آینده از کتاب آلبر کامو در ایران حذف خواهد شد.

در سرانجام نویسندگان کتاب آلبرکامو در ایران ضمن تاکید بر این نکته که هیچ اثری بی عیب نیست، آمادگی خود را برای دریافت هرگونه نقطه نظر سازنده اعلام می دارند. اما از خود می پرسند که قصد آقای امن خانی از ایجاد هیاهو و افترا بستن آن هم در این زمان بخصوص چیست؟ و چرا برای طرح ادعای خود از مجاری قانونی وارد نشده اند؟ بعلاوه از خوانندگان فهیم درخواست دارند که هیچگاه دربارۀ آثار براساس نوشته های این چنینی قضاوت ننمایند، اثر زنده است و می تواند در کنار مولفین جوابگو باشد.

اینجانبان ضمن محفوظ دانستن حقوق خود در مراجعه به مراجع قانونی، اول خود، سپس آقای امن خانی و آنگاه همۀ خوانندگان را به تقوای الهی و علمی دعوت می کنیم و آرزومند سرافرازی و سربلندی برای کشور عزیزمان ایران هستیم.

و من الله توفیق

محمدرضا فارسیان و فاطمه قادری

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران