درباره سردردهای مزمن چه می دانید؟ - سفر به آنتالیا

سردرد یک بیماری بسیار رایج است که موجب درد و ناراحتی در سر و گردن می گردد. برآورد شده است که 7 نفر از 10 نفر حداقل یک سردرد در هر سال دارند. سردرد گاهی اوقات می تواند خفیف باشد، اما در بسکمک از موارد، آنها می توانند درد شدید را ایجاد کنند که تمرکز در محل کار و فعالیت های روزمره دیگر را سخت می کند. شیوع سردرد در طول عمر در مردان 93% و در زنان تا 99% گزارش شده است.

سردرد مزمن چیست؟سردرد مزمن روزانه به سردردهای اطلاق می گردد که فرد در بیش از 15 روز ماه دچار سردرد گردد. بررسی ها نشان داده اند که سردرد مزمن روزانه در بیش از 4% جمعیت بالغین دیده شده است. شیوع انواع سردرد در جوامع مختلف فرق دارد.

سردرد مزمن روزانه شامل انواع مختلفی از انواع سردرد می گردد. ماهیت دائمی سردردهای مزمن روزانه باعث می گردد تا یافتن علت سردرد مزمن و درمان آن یک ضروریت باشد. درمان ابتدایی تهاجمی و مدیریت مداوم و طولانی مدت ممکن است درد را کاهش داده و منجر به سردرد کمتر گردد.1

انواع سردرد مزمنسردرد به دو نوع تقسیم می گردد:

1- سردردی که علامت برخی بیماری ها است: بسکمک از اختلالات داخل مغز و بیماری های سیستمیک سردرد ایجاد می کنند. به عنوان مثال سردرد ناشی از خستگی، گرسنگی، ناراحتی عصبی، لخته خون داخل مغز، کاهش اکسیژن رسانی به مغز، سینوزیت، بیماری های گوش و …

2- سردردی که خود یک بیماری است و شامل انواع زیر است؛ که عبارت اند از:

سردرد تنشی یا استرسیسردردهای تنشی (Tension-type headaches) معمول ترین نوع سردردها هستند و در سه چهارم بزرگسالان رخ می دهند. در بیشتر موارد این سردردها از لحاظ شدت، ملایم تا میانه هستند و به طور مکرر رخ می دهند. ولی در برخی موارد افراد معدودی هستند که دچار سردردهای تنشی شدید می شوند و برخی از آنها 3 تا 4 بار در هفته دچار این نوع سردرد می شوند.

سردردهای تنشی معمول، فشار و درد مبهمی در دو طرف سر ایجاد می کنند. افرادی که دچار سردردهای تنشی شدید می شوند ممکن است احساس کنند که سرشان در یک گیره قرار گرفته است. درد ممکن است به گردن و شانه ها هم سرایت کند. سردردهای تنشی می توانند بر اثر خستگی، فشار احساسی یا مسئله ای در ماهیچه ها و مفاصل گردن یا فَک، تحریک شوند. این نوع سردرد اغلب 20 دقیقه تا 2 ساعت طول می کشد.

سردرد میگرنیمیگرن به میزان کمتری نسبت به سردردهای تنشی اتفاق می افتد، ولی از آنها بسیار شدیدتر است. این نوع سردردها در زنان دو سوم بیشتر از مردان رواج دارد ولی اگر جزو 6 تا 8 درصد مردانی باشید که به این بیماری دچار هستند، این موضوع تسلی خاطر زیادی برای شما نیست؛ از آنجا که تحقیقی در دانشگاه هاروارد بر روی 20084 مرد بالغ در سنین 40 تا 84 سال نشان داده است که میگرن در مردان خطر حمله قلبی را 42 درصد افزایش می دهد. پس مردانی که میگرن دارند، ضروری است این موضوع را کاملا جدی بگیرند.

عصب شناسان معتقد هستند که میگرن بر اثر تغییراتی در جریان خون مغز و فعالیت سلول های عصبی به وجود می آید. 70 درصد مبتلایان به میگرن، حداقل یک فامیل درجه یک دارند که مبتلا به این بیماری باشد، پس می توان گفت عوامل ژنتیکی نقش مهمی در بروز این بیماری دارند.

سردردهای خوشه ایسردردهای خوشه ای کمتر از انواع قبلی رواج دارند ولی بسیار شدیدتر هستند. این نوع سردردها در مردان پنج برابر بیشتر از زنان اتفاق می افتند. هر چند هر کسی ممکن است دچار سردردهای خوشه ای گردد، به طور معمول مردان میانسالی که دارای پیشینه استعمال سیگار هستند به آن مبتلا می شوند.

نام این بیماری به خاطر ماهیت خوشه ای آن انتخاب شده است. هر سال یا هر دو سال یک بار به طور معمول در زمان خاصی از سال در یک دوره یک تا سه ماهه، فرد روزانه دچار یک تا هشت حمله سردرد می گردد. سردرد همیشه به یک طرف سر حمله می کند و بسیار شدید است. در این حالت چشم سمت دردناک، قرمز و دچار آبریزش می گردد و ممکن است پلک بیفتد، همچنین آبریزش بینی و گرفتگی بینی رخ می دهد. حمله سردرد ناگهانی است و 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. بیشتر بیماران در هنگام حمله دچار بی قراری و ناآرامی می شوند، نمی توانند آرام بنشینند، قدم می زنند، درجا می زنند یا سرشان را به دیوار می کوبند. درد ممکن است با تهوع یا حساسیت به نور یا حساسیت به صدا همراه گردد.

تنفس اکسیژن خالص می تواند حمله را متوقف کند. سوماتریپتان هم گاهی مفید است، به ویژه وقتی تزریق گردد. تریپتان های دیگر هم ممکن است اثربخش باشند. برخی بیماران طرفدار قطره بینی لیدوکاین (lidocaine)، آمپول دی هیدروارگوتامین (dihydroergotamine) یا راه های درمانی دیگر هستند. مؤثرترین دارویی که از حملات جلوگیری می کند، وِراپامیل (Verapamil) است که کانال های کلسیمی را مسدود می کند. داروهای مؤثر دیگر، دی والپروکس (divalproex)، توپیرامات (tomiramate) و لیتیوم (lithium) هستند.2

علائم و نشانه های سردرد مزمنعلائم و نشانه های سردرد مزمن عبارت اند از:

تهوع، استفراغ یا هر دو

حساسیت به نور و صدا

درد ناگهانی

سوزش یا قرمزی چشم در طرف آسیب دیده

احتقان بینی یا آبریزش بینی

پلک زدن یا محدود کردن ذهنی

احساس بی قرار بودن1

پیشگیری از بروز سردردهای مزمن با مصرف چند ویتامینبا مصرف روزانه چند نوع مولتی ویتامین یا برخی غذاهای خاص حاوی این ویتامین ها می توانید از بروز این سردردها پیشگیری کرده و یا آنها را تخفیف دهید. پزشک شما از طریق آزمایش خون می تواند به شما بگوید کمبود کدام ویتامین منجر به بروز سردرد شما شده است:

ویتامین ث: کمبود این ویتامین یکی از دلایل بروز سردرد است. ویتامین ث برای تقویت خون در مویرگ ها و بهبود جریان خون در مغز و همچنین سنتز نوراپی نفرین و سروتونین (دو انتقال دهنده عصبی) ضروری است. سطح کافی این انتقال دهنده های عصبی می تواند به شما در پردازش استرس و کاهش سردردهای مرتبط با استرس کمک کند. مرکبات، کلم بروکلی، سبزیجات تیره رنگ، فلفل در رنگ های مختلف، منابع خوبی از ویتامین ث هستند.

ویتامین ب 6: مانند ویتامین ث، ویتامین ب 6 نیز مسئول سنتز انتقال دهنده های عصبی است. کمبود این ویتامین نیز توانایی برای بدن را برای ذخیره و جذب ویتامین ب 12 که نقش مهمی در کاهش سردرد دارد، کاهش می دهد. مصرف الکل و استفاده از قرص های پیشگیری از بارداری خطر ابتلا به کمبود ویتامین ب 6 را افزایش می دهد. مرغ، ماهی و تخم مرغ منابع اصلی ویتامین ب 6 هستند.

ویتامین ب 12: برای تولید سلول های قرمز خون و سوخت و ساز چربی ها و کربوهیدرات ها ضروری است. کمبد این ویتامین تمام بافت ها را از اکسیژن محروم می سازد و در نتیجه منجر به بدتر شدن و مزمن شدن سردرد می گردد. ویتامین ب 12، علاوه بر ویتامین ب 6 نیاز به اسید فولیک برای تاثیر در بدن دارد. کمبود اسید فولیک و ویتامین ب 12 اگرچه مستقل از هم رخ می دهند اما می توانند علائم مشابه داشته باشند. گوشت گاو، مرغ و ماهی منابع خوبی از ویتامین ب 12 هستند.

ویتامین آ: ویتامین آ محلول در چربی است و دوز روزانه آن برای مردان 3000 هزار واحد و برای زنان 2300 واحد است. ویتامین آ برای رفع سردردهای مزمن یک راه تسکین طبیعی است. البته در مصرف دوزهای این ویتامین باید احتیاط کرد چون مصرف دوزهای بیش از 6 هزار واحد در روز خطر مسمومیت، تهوع و سردرد و سرگیجه را افزایش می دهد و علت آن به هم ریختن تعادل اعصاب مرکزی یا همان مغز و نخاع است. ویتامین آ در منابع حیوانی از قبیل شیر، زرده تخم مرغ، اسفناج، کلم، هویج، و گوجه فرنگی یافت می گردد.

منیزیم: مصرف مواد غذایی حاوی منیزیم، باعث جلوگیری از ابتلا به سردرد و درصورت درگیری با سردرد عصبی، باعث درمان آن می گردد. نیاز روزانه منیزیم در زنان 270 میلی گرم و در مردان 300 میلی گرم است که این نیاز در زمان ابتلا به سردرد عصبی افزایش می یابد. مصرف مواد غذایی حاوی منیزیم، باعث تسریع در فرایند گردش خون به ویژه خون رسانی به سلول های مغز می گردد. انواغ غلات و حبوبات، سبزی های پهن برگ مانند اسفناج، خانواده کلم ها به ویژه کلم بروکلی، سیب زمینی آب پز یا به صورت پورژه، سرشار از منیزیم هستند. خوردن غلات آماده با شیر بدون چربی یا غلات پخته برای شام یا ناهار، منیزیم لازم بریا بدن را تامین می کند. انواع آجیل های خام نیز سرشار از منیزیم هستند.3

پی نوشت:

1.www.drdr.ir

2.www.chetor.com

3.www.jadidtarin.com

منبع: راسخون