چگونه چسبندگی بزاق دهان را درمان کنیم؟ - سفر به آنتالیا

درمان خشکی دهان اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا دهان خشک باعث می گردد که فرد توانایی احساس عطرها، طعم ها و بو های خوش را در دوره ای از زندگی که در آن احتمال سوءتغذیه بسیار زیاد است، از دست بدهد.

بزاق غلیظ ازجمله عوامل احتمالی برای برخی از بیماری های مختلف است. شرایط این بیماری ها می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در ادامه به برخی از این عوامل اشاره شده است.

1. اشعه

گاهی افرادی که در ناحیه گردن و سرشان پرتو درمانی می شوند، درجات مختلفی از غلظت بزاق پیدا می نمایند. پرتودرمانی می تواند با تحریک غدد بزاقی فرایند فراوری بزاق را کم کند؛ درنتیجه، بزاق فرد چسبنده و غلیظ می گردد.

2. سندرم خشکی دهان

زمانی که غدد بزاقی موجود در دهان بزاق کافی فراوری ننمایند، در دهان تان احساس تشنگی یا خشکی می کنید. یکی از نشانه های سندرم خشکی دهان، قوام یا غلظت بزاق است؛ زیرا دهان رطوبت کافی برای رقیق کردن بزاق ندارد.

3. کم آبی

اگر میزان ازدست رفتن مایعات بدن بیشتر از میزان دریافت شده باشد، دچار کم آبی می شوید. خشکی دهان یکی از علائم کم آبی بدن است و بزاق شما در پاسخ به کمبود مایعات غلیظ می گردد.

4. آب ریزش از قسمت عقب بینی و سینوس ها

گلو و بینی شما برای تصفیه مواد خارجی، حفظ رطوبت غشای بینی و مبارزه با عفونت، مخاط فراوری می نمایند. اما گاهی اوقات، به ویژه در زمان سرماخوردگی یا ابتلا به حساسیت فصلی، بدن مخاط اضافی فراوری می نماید.

مخاط پشت بینی یا گرفتگی بینی باعث می گردد که از راه دهان نفس بکشید. این کار سبب خشک شدن دهان و غلیظ شدن بزاق می گردد.

5. عوارض جانبی داروها

برخی از داروها سبب غلیظ شدن بزاق می شوند. به برخی از آنها در ادامه اشاره شده است:

داروی های ضداحتقان؛

آنتی هیستامین ها؛

داروهای ضدافسردگی و داروهای ضداضطراب؛

داروهای فشارخون؛

داروهای ضددرد؛

شل نماینده عضلات؛

داروهای شیمی درمانی.

6. بارداری

تغییرات هورمونی در بارداری می تواند سبب غلیظ تر شدن بزاق گردد. حتی برخی افراد به ترشح بیش ازحد بزاق یا سیالوره دچار می شوند.

7. سنگ مجرای بزاقی

گاهی اوقات توده ای از مواد معدنی کریستاله شده در غدد بزاقی ایجاد می گردد. این مشکل از فراوری بزاق جلوگیری می نماید و بزاق فراوریشده غلیظ می گردد.

8. بیماری اعصاب حرکتی

بیماری های اعصاب حرکتی انتهایی پیش فراینده مانند ای ال اس (ALS یا بیماری لوگهریگ) می توانند موجب مشکلاتی در غلظت بزاق و افزایش مخاط شوند. گاهی افراد مبتلا به این بیماری ها این دو نشانه را پیدا می نمایند: دشواری در بلع؛ مشکل در پاک سازی مجرای تنفسی خود از مخاط یا بزاقی که در نتیجۀ بیماری ایجاد شده است.

اگر فرد مبتلا به بیماری اعصاب حرکتی دچار کم آبی گردد، از دهان نفس می کشد یا تمایل دارد دهان خود را باز نگه دارد. این کار می تواند شرایط را بدتر کند. بیماری اعصاب حرکتی یکی از علل نادر غلیظ شدن بزاق است.

9. اختلالات غدد بزاقی

بیماری هایی مانند سرطان یا سندرم شوگرن (jogren syndrome) می توانند روی غدد بزاقی تأثیر بگذارند و موجب خشکی دهان یا انسداد مجرای بزاقی شوند. درنتیجه، بزاق غلیظ می گردد.

10. سیستیک فیبروزیس

سیستیک فیبروزیس نوعی بیماری ژنتیکی است که در نتیجۀ آن فراوری مخاط، عرق و هضم آنزیمی داخل سلول تغییر می نماید.

مایعاتی مانند بزاق به طور طبیعی باید رقیق و یکدست باشند. باوجوداین، درنتیجۀ نقص ژنتیکی، غلیظ و چسبنده می شوند و راستا خروجی آن ها در بدن مسدود می گردد.

روش درمان براق غلیظ

روش های متفاوتی برای درمان غلظت بزاق وجود دارد. روش درمان به عامل ایجاد آن وابسته است. برای برخی از افراد، تشخیص و درمان زیرنظر پزشک متخصص به سادگی انجام می گردد.

درمان های رایج خشکی دهان شامل موارد زیر است:

داروی خود را عوض کنید (ممکن است خشکی دهان شما اثر جانبی استفاده از یک دارو باشد. در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید)؛

روزانه 2 بار از مسواک و نخ دندان بهره ببرید؛

با توصیه پزشک یا دندان پزشک خود از داروهای جایگزین بزاق بهره ببرید؛

از مصرف تنباکو، کافئین، دهان شویه های صیقلی نماینده، الکل، نوشابه، غذاهای تند، آب پرتقال و قهوه خودداری کنید؛

همه یا بخشی از دندان مصنوعی خود را قبل از رفتن به رخت خواب از دهان خارج کنید؛

از درمان های بدون نسخه برای خشکی دهان بهره ببرید (مانند شوینده ها، ژل ها و خمیردندان)؛

از داروهای (آزاد یا بدون نسخۀ) جایگزین بزاق بهره ببرید؛

غذاهای جویدنی بخورید، آب نبات بدون قند بمکید یا آدامس بجوید تا عملکرد غدد بزاقی تحریک گردد؛

روزانه 8 تا 10 لیوان مایعات بنوشید (اما آهسته قورت دهید تا همۀ بزاق فراوریشده شسته نگردد)؛

یخ هایی با اندازه های کوچک بمکید؛

هنگام خواب از دستگاه بخور در کنار تخت خواب خود بهره ببرید؛

از مصرف غذاهای سفت یا تُرد که می تواند فضای داخلی دهان تان را خشک کند یا به آن آسیب بزند خودداری کنید؛

غذا را قبل از بلع به خوبی بجوید؛

میزان مصرف شکر و نمک را کاهش دهید؛

با پزشک خود درمورد نوع رژیم غذایی مناسب مشورت کنید و درباره نوشیدنی ها و غذاهایی که شرایط شما را بدتر می نماید، اطلاعاتی به دست آورید؛

در نهایت، غدد بزاقی مسدودشده باید جراحی شوند.

توصیه هایی برای درمان غلیظ شدن بزاق براثر پرتودرمانی یا شیمی درمانی

تا حد امکان، از غذاهای نرم و پوره شده بهره ببرید و از مصرف غذاهای چسبناکی مانند کرۀ بادام زمینی (یا هر غذای دیگری که به دندان یا سقف دهان می چسبد) خودداری کنید؛

قبل و بعد از هر وعده غذایی، دهان خود را با دهان شویه یا آب تمیز کنید؛

با پزشک خود درباره مایعات جایگزین مشورت کنید. برخی مایعات از خشکی دهان جلوگیری می نمایند و برای تغذیه مناسب اند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

افرادی که غلظت بزاق دارند، برای پیداکردن دلیل اصلی باید با پزشک عمومی خود مشورت نمایند.

اگر بزاق شما غلیظ است و علت آن را می دانید، باید زنگ خطر ها را بشناسید:

علائم زیر نشان دهندۀ عفونت در غدد بزاقی است:

طعم غیرمعمول یا بد در دهان؛

تب بالا؛

خشکی بیش ازحد دهان؛

احساس دردی که بیش از 4 ساعت طول بکشد؛

سختی در بازکردن دهان؛

درد یا فشار هنگام غذاخوردن؛

تورم یا قرمزی صورت یا گردن.

اگر ترشحات پشت بینی همراه با بزاق غلیظ دارید، درصورت وجود علائم زیر با پزشک خود مشورت کنید:

تب؛

خس خس سینه؛

مخاط سبز، زرد یا خونی؛

مخاط با بوی تند.

اگر دچار کم آبیِ شدید هستید، احتمالا به درمان های سریع و اورژانسی احتیاج داشته باشید. علائم کم آبی شامل موارد زیر است:

فراورینشدن عرق؛

تشنگی بیش ازحد؛

تنفس سریع؛

ضربان قلب تند؛

افت فشار خون؛

تب؛

ادرار تیره رنگ؛

گود رفتن چشم؛

چروک پوست