مدفن بیش از 400 شاعر و نامی به حال خود رها شده! - سفر به آنتالیا

به گزارش خبرنگاران، مقبره الشعراء تبریز طی چندین سال اخیر در راستای بهسازی و همچنین توسعه، در دست ساخت و ساز نهاده شد تا بیش از پیش بتواند معرف فرهنگ و هنر تبریز و عرفای مدفون در این مقبره باشد، اما چنانکه شاهدیم ساخت و سازهای حریم آن و همچنین فرآیند بهسازی به قدری به طول انجامیده که نه تنها در جذب گردشگر و معرفی احسن این بنا مفید نبوده بلکه باعث رنجش خاطر گردشگران و فرهنگ دوستان نیز شده است.

مجموعه بزرگ فرهنگی مقبره الشعرا تبریز طی سال ها و پس از دست به دست شدن بین دستگاه های مختلف، در نهایت به عنوان بزرگترین پروژه عمرانی فرهنگی کشور از سال 94 نیز در دستور کار شهرداری تبریز نهاده شد و همه ساله نیز مسئولان امر از تزریق مبالغی برای اتمام این پروژه خبر دادند اما آنچنان که پیداست هنوز هم دست به دست شدن این پروژه بین دستگاه های اجرایی به نتیجه ای نرسیده و این مجموعه فرهنگی را در شرایط بغرنجی نیز قرار داده است.

آبان ماه سال 95 بود که شهردار وقت منطقه 10 تبریز با بیان اینکه احداث پروژه چند منظوره مقبره الشعرا بر اساس تاکید و حمایت شهردار وقت تبریز برای آماده سازی زیر ساخت های گردشگری سال 2018 و با هدف نمود صبغه تاریخی و فرهنگی تبریز کار خود در سال 94 آغاز نموده است، گفت: پیش بینی می گردد این پروژه طی دو سال آینده به بهره برداری برسد.

باقر خوشنواز با بیان این که مجموعه بزرگ فرهنگی مقبره الشعرا تبریز به عنوان بزرگترین پروژه عمرانی فرهنگی کشور در حال احداث است، اضافه کرد: اکنون(در آبان ماه سال 95) این پروژه پیشرفت 40 درصدی دارد.

طبق گفته های شهردار منطقه در سال 95، باید شاهد اتمام این پروژه در سال 97 می بودیم اما هنوز هم شاهد بی نتیجه ماندن این پروژه هستیم و نه تنها مقبره الشعرا، نگین درخشنده آذربایجان به سامان نرسیده بلکه بدتر از گذشته، نابسامان تر نیز شده است.

طی روزهای گذشته نیز تصاویری از نابسامانی این مقبره و جولان سگ های ولگرد در این مجموعه فرهنگی در فضای مجازی دست به دست می شد که بیش از همه چیز مغفول ماندن این بنای ارزشمند را یادآور شده و داغی سوزان بر دل های فرهنگ دوستان این سرزمین می گذاشت.

آری اینجا مقبره الشعراست، مدفن عرفا و شعرایی که افتخار این سرزمین بوده و نوشته هایشان هنوز هم بعد از گذشت سالیان دست به دست می گردد.

اینجا مدفن نابغه شعری قرن شهریار است، آن ابرمرد شاعری که بسیاری با اشعارش خو گرفته و رهگذار تاریخ و فرهنگ این کهن شهر می شوند، اما به راستی چه خوب گفت شهریار: گوهرشناس نیست در این شهر شهریار، من در صف خزف چه بگویم که چیستم.

اکنون این سوال مطرح است چرا باید پروژه ای که به عنوان بزرگترین پروژه عمرانی فرهنگی کشور مطرح است اینچنین درگیر و دار ساخت و ساز باقی مانده و طی سال ها عملیات عمرانی اش به انتها نرسد؟ متولیان امر در این رابطه کسری منابع و تامین نشدن اعتبار کافی را علت اصلی به طول انجامیدن این پروژه ملی عنوان می نمایند و حمایت ملی را در این رابطه بسیار ضروری می دانند.

احتیاج به 30 میلیارد اعتبار برای اتمام پروژه/ پروژه را فاز به فاز پیش می بریم

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی در این رابطه به خبرنگاران گفت: پروژه مقبره الاشعرا از همان ابتدا به صورت غیرفنی و غیرکارشناسی آغاز شد، چرا که دخالت در بحث سازه ای به این مکان آسیب می زند؛ همچنین طرحی با این عظمت بدون ملاحظات از جهت تامین اعتبارات آغاز شده است.

جواد رحمتی با بیان این که به لحاظ فنی و مسائل شهرسازی(نوع طراحی و...)، یک سری ایرادات به پروژه مقبره الاشعراء داشتیم، اضافه کرد: لزومی نداشت که کناره های این بنا خاکبرداری گردد، چراکه الان نیز به جهت به طول انجامیدن پروژه، بخشی از بنا زیر باران می ماند و این امر خوشایندی نیست؛ نوع خاکبرداری اطراف این بنا نیز مناسب و فنی نبوده است.

نائب رییس هیات امنای مجموعه مقبره الاشعراء با اشاره به تصمیمات اتخاذ شده در جلسه هیات امنا، گفت: در این جلسه، تجدیدنظری در رابطه با پروژه داشتیم و مقرر شد ادامه پروژه با فازبندی صورت گرفته و ورودی های این مجموعه مجدد تعریف گردد. شهرداری تبریز و وزارت ارشاد منابعی در این رابطه برای امسال تعیین نموده اند، اما این پروژه با این اعتبارات تمام نشده و صرفا برای بخشی از پروژه هزینه می گردد.

وی با اشاره به اولویت بخشی به بعضی اقدامات در این پروژه، اتمام فاز اول آن را ضروری دانست و اظهار کرد: باید اقداماتی در راستای محافظت و نجات آن بخش از بنا که در معرض باران و رطوبت است، صورت گرفته و همچنین طراحی محوطه بنا به سرعت تعیین گردد تا اطراف مقبره تکمیل شده و موانع برای بازدید گردشگران از بنا برداشته گردد تا گردشگران به راحتی به مقبره دسترسی پیدا نمایند؛ این اقدامات تحت عنوان فاز اول انجام خواهد شد و کارهای داخلی نیز می تواند به تدریج و با تزریق اعتبارات بعدی انجام گردد.

وی با تاکید بر این که تمامی کوشش خود را به کار می گیریم تا فاز اول این پروژه را تا انتها امسال تمام کنیم، اضافه کرد: اگر شهرداری تبریز و وزارت ارشاد اعتبارات در نظرگرفته برای این پروژه را بطور کامل تخصیص دهند، بخش فاز یک پروژه به اتمام می رسد.

با روند فعلی، پروژه 3 سال آینده به بهره برداری می رسد

رحمتی با تاکید بر این که حدود 30 میلیارد تومان اعتبار دیگر برای اتمام کل پروژه ضروری است، گفت: با روند فعلی پروژه مقبرہ الاشعراء، احتمال می دهیم که کل پروژه حداقل تا سه سال آینده به اتمام برسد.

وی، عدم تناسب اعتبارات پیش بینی شده با اقدامات اجرا شده را از دلایل اصلی به طول انجامیدن این پروژه است، اظهار کرد: باید در آغاز پروژه اطمینان لازم به دست می آمد که آیا منابع لازم برای پروژه را در اختیار داریم یا خیر؛ همچنین باید پروژه به صورت فازبندی و بر حسب اعتبارات آغاز می شد تا متناسب با اعتبارات موجود فازهای آن به ترتیب اجرا گردد.

وی با تاکید بر این که باید بعضی مسایل در پروژه مقبره الاشعراء نیز با دید فنی ملاحظه می شد، اضافه کرد: در اثر حفاری های صورت گرفته در محوطه، یک سری آثار تاریخی نیز هنوز از زمین خارج می گردد و هنوز کاوش کامل در این منطقه انجام نشده است، در حالی که باید کاوش کامل انجام می شد و بر این اساس، محوطه بنا طراحی می شد. در حالی که اکنون طراحی به گونه ای صورت گرفته که گویا پروژه در جایی بکر اجرا می گردد.

کسری منابع، علت اصلی به طول انجامیدن پروژه مقبره الشعراست/ ردیف بودجه مستقل برای مقبره الشعراء در سال 98

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نیز در این رابطه به خبرنگاران گفت: اصلی ترین علت به طول انجامیدن عملیات اجرایی این پروژه، کسری منابع و اعتبار است .

محمد محمدپور با بیان این که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز ردیف بودجه مستقلی برای مقبره الشعرا در سال 98 لحاظ نموده است، اضافه کرد: دفتر طرح های عمرانی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی این پروژه را به عنوان یک طرح ملی پیگیری می نماید تا به محض تامین منابع و اعتبارات لازم، بخشی از پروژه که بر عهده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی را در اختیار مشاور و پیمانکار قرار دهد.

وی با تاکید بر این که بنای یادمان و پایین دست آن بر عهده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان است، گفت: در این رابطه اعتبار 9 میلیارد و 800 میلیون تومانی برای سال 98 این پروژه در ردیف بودجه تعیین شده که احتمالا در امسال 20 درصد آن(برابر با یک میلیارد و 800 میلیون تومان) تخصیص یابد، اما کوشش ما این است که میزان تخصیص را بیشتر کنیم.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در پاسخ به این که پیشرفت فیزیکی پروژه مقبره الشعرا در چه وضعیتی است، اضافه کرد: پروژه درصد پیشرفت پایینی داشته و پیشرفت قابل توجهی ندارد.

وی در بخش دیگری از سخنانش به تشکیل جلسه هیات امنای مقبره الشعرا اشاره نمود و اضافه کرد: جلسه هیات امنا با ریاست استاندار آذربایجان شرقی و نائب رییسی معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری و همچنین با عضویت شهرداری، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، اداره کل میراث فرهنگی استان، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، فرمانداری تبریز و ریاست شورای شهر تبریز در امسال برگزار شده و ماهانه نیز جهت پیگیری امور بطور مرتب برگزار می گردد.

محمدپور در این رابطه تاکید نمود: در جلسه هیات امنا، تصمیم گرفته شد که بخشی از پروژه در امسال در اولویت قرار گیرد که بتواند شرایط حضور گردشگران را در این مقبره فراهم کند؛ همچنین پروژه با فازبندی پیش برود.

وی با بیان این که اولویت اول هیات امنا، اتمام فاز یک پروژه مبنی بر ایجاد شرایط مناسب جهت بازدید و حضور گردشگران است، اضافه کرد: به وسیله نمایندگان مردم در مجلس و همچنین مدیریت استانی کوشش می کنیم تا میزان تخصیص اعتباری که در بودجه 98 برای مقبره الشعرا(بخشی که بر عهده اداره کل فرهنگ و ارساد اسلامی است) درنظر گرفته شده را افزایش دهیم، چرا که با تخصیص اعتبار در حد مناسب می توانیم در امسال بنای یادمان را آغاز نموده و تا سال 99 به اتمام برسانیم. البته هنوز موافتنامه در این خصوص مبادله نشده و اعتبار تخصیص نیافته است.

وی در پایان تاکید نمود: پروژه مقبره الشعرا شامل دو بخش هسته و پیرامونی است که بخش هسته آن در دست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و بخش پیرامونی نیز بر عهده شهرداری تبریز است؛ طبق اعلام، شهرداری پنج میلیارد اعتبار برای سال 98 برای این پروژه در نظر گرفته است.

دولت و مسئولان استانی، شهرداری را تنها نگذارند

شهردار منطقه 10 تبریز نیز با اشاره به کوشش های شهرداری تبریز در راستای پروژه مقبره الشعرا، اظهار کرد: پروژه مقبره الشعرا یک پروژه ملی است و باید مسئولان استانی و همچنین دولت در این رابطه وارد عمل شوند، چرا که صرفا بخشی از پروژه بر عهده شهرداری است و شهرداری به تنهایی توان اتمام آن را نخواهد داشت.

رسول وظیفه شناس با تاکید براین که مقبره الشعرای تبریز اهمیت بسیاری از دید گردشگران داخلی و خارجی دارد و مجموعه بسیار با اهمیتی است، اضافه کرد: دولت و مسئولان استانی نیز در این پروژه به وظایف خود عمل نموده و شهرداری را تنها نگذارند، برای این پروژه همت جمعی مسئولان استانی و ملی احتیاج است تا منابع مالی آن تامین شده و پروژه سریعا تمام گردد.

مدیرعامل سازمان عمران شهرداری تبریز نیز در این رابطه به خبرنگاران گفت: در خصوص پروژه مقبره الشعرا، مهم ترین موضوع وضعیت منابع بوده و اگر منابع به خوبی تلامین گردد می توان پروژه را در پنج جبهه کاری پیش برد و سریعتر به نتیجه رساند.

بابک شریفی حجیم بودن پروژه را دیگر علت به طول انجامیدن عملیات عمرانی آن دانست و گفت: معاون عمرانی استاندار نیز دستور داده اند که در طرح بازنگری شده و دسترسی از جنوب به المان نیز لحاظ گردد، این طرح حجیم بوده اگر اعتبارات لازم به خوبی تامین نگردد، قطعا پروژه بصورت لاکپشتی پیش خواهد رفت.

شریفی با بیان اینکه شهرداری تبریز در دو جبهه(ضلع شمالی و ضلع جنوبی) فعالیت های خود را در پروژه مقبره الشعرا انجام می دهد، اضافه کرد: پروژه در دوجبهه نیز توسط دوپیمانکارمجزا فعال بوده و برای اینکه راه دسترسی به المان را بازگشایی و حصارهای موجود راجمع آوری کنیم، درچند روز آینده جهت تکمیل صفه و جمع آوری حصار از ضلع شمالی (خیابان عارف) مناقصه مجزایی برگزار می کنیم.

وی با بیان این که ضلع شمالی، شامل المان، صفه و اطراف المان است، اضافه کرد: ضلع شمالی به چند جبهه کاری تقسیم شده و اکنون اتمام اسکلت و صفه مقبره الشعرا در این جبهه در دستور کار قرار گرفته است تا راستا دسترسی به المان باز گردد.

وی با بیان این که ضلع جنوبی نیز شامل نگارخانه است، گفت: در این بخش نیز پیمانکار مربوطه عملیات اجرایی ساختمان های اداری، خدماتی و رفاهی مجموعه را تحت عنوان کافه هنر پیش می برد.

شریفی با بیان این که شهرداری تبریز تاکنون 15 میلیارد تومان برای این پروژه هزینه نموده است، اضافه کرد: این پروژه بسیار حجیم بوده و شهرداری به تنهایی نخواهد توانست که صفر تا صد کار را انجام دهد، در این رابطه نیز به خاطر احساس مسئولیت در حوزه بناهای فرهنگی شهر ورود نموده است.

وی با بیان این که این پروژه را ابتدا اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و سپس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی عهده دار بودند که در نهایت از سال 94 نیز شهرداری به آن ورود نموده است، اضافه کرد: شهرداری تا حد توان و با تمام ظرفت کوشش می نماید اما برای رسیدن به نتیجه بهتر باید دستگاه های متولی نیز در این رابطه پای کار باشند.

وی با تاکید بر این که شهردار تبریز نیز تاکید دارند تا جایی که اعتبارات اجازه می دهد، پروژه را در چند جبهه کاری فعال نموده و سریع تر عملیات را انجام دهیم، گفت: اما وضعیت مالی چنین اجازه ای نمی دهد و اگر تنها شهرداری بخواهد در این پروژه کار کند، پروژه با همین وضعیت پیش خواهد رفت.

طبق گفته مسئولان امر، احتیاج به تامین اعتبارات به وسیله دستگاه های ملی برای اتمام این پروژه بسیار ضروری بوده و دستگاه های استانی و نمایندگان مجلس باید در این رابطه به جد وارد عمل شده و اعتبارات کشوری برای پروژه مقبره الشعراء فراهم نمایند.

بر اساس این گزارش، مقبره الاشعراء که در گذشته به مقبره شعرای سرخاب معروف بود، از گورستان های تاریخی شهر تبریز است که عرفا و شعرای نامدار بسیاری چون خاقانی، اسدی طوسی، قطران تبریزی، شهریار، ثقه الاسلام و... در آن آرمیده اند. همچنین امام زاده سید حمزه(ع) نیز در جوار مقبره الشعرا مکان واقع شده است.

قدیمی ترین کتابی که نام مقبره الشعرای تبریز را به صراحت آورده، نزهه القلوب حمدالله مستوفی است که در سال 740 هجری قمری تالیف شده است.

گزارش از مهری هاشم زاده، خبرنگار خبرنگاران در آذربایجان شرقی