شناسایی 140 اثر تاریخی در کاوش های باستان شناسی حوزه آبگیر سد چم شیر - سفر به آنتالیا

کاوش نجات بخشی در 16محوطه فرهنگی - تاریخی شناسایی شده در محدوده سد و نیروگاه چمشیر در استان کهگیلویه و بویر احمد، شروع و 140 اثر فرهنگی- تاریخی در آن شناسایی شده است.

محمد حسین عزیزی خرانقی، مدیر پروژه و ناظر کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چمشیر با اشاره به اینکه این پروژه با انجام کاوش در 16 محوطه فرهنگی - تاریخی شناسایی شده در این محدوده شروع شده است توضیح داد:

سد و نیروگاه چمشیر در استان کهگیلویه و بویر احمد، شهرستان گچساران روی رودخانه زهره، مراحل پایانی ساخت خود را سپری می نماید و کارفرمای این طرح شرکت آب و نیروی ایران است.

این باستان شناس اضافه کرد:

محدوده مخزن این سد تا به امروز دو بار مورد آنالیز باستان شناسی نهاده شده و به طور کلی تعداد 140 اثر فرهنگی - تاریخی در آن شناسایی شده است.

او اظهارکرد:

در سال های 1395 و 1398، سی محوطه از میان محوطه های شناسایی شده به وسیله مدیر پیشین کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چمشیر انتخاب و مورد برآورد به منظور تدقیق وجود نهشته های فرهنگی، نهاده شد.

عزیزی خرانقی گفت:

در سال های گذشته 9 محوطه به پیشنهاد و انتخاب مدیر پروژه پیشین مورد کاوش باستان شناسی نهاده شده بود و در امسال با توجه به نزدیکی زمان مقرر آبگیری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، طی توافقی با پروژه چمشیر، 16 تیم کاوش باستان شناسی را در منطقه به منظور کاوش نجات بخشی محوطه های پیشنهادی، همانند 9 محوطه قبل، مستقر کرد.

مدیر پروژه و ناظر کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چمشیر با بیان اینکه استقرار و مدیریت 16 تیم کاوش به صورت هم زمان احتیاج به هماهنگی بالایی بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مسئولان پروژه سد و نیروگاه چمشیر داشت توضیح داد:

خوشبختانه این مهم صورت پذیرفت و گروه های انتخاب شده از نیمه آذر ماه امسال در منطقه مستقر و کاوش نجات بخشی در محوطه های انتخاب شده، شروع و تا به امروز نیز ادامه دارد.

او با اشاره به این مطلب که از این 16 گروه کاوش، 6 گروه از همکاران پژوهشکده باستان شناسی و میراث فرهنگی و 10 گروه از پژوهشگران آزاد به صورت پیمانی مشغول حفاری هستند، گفت:

قدیمی ترین محوطه از بین محوطه های انتخاب شده، دارای نهشته های فرهنگی از دوره عیلام میانه و جدیدترین آن ها به دوران متاخر اسلامی، باز می گردند.

عزیزی خرانقی اضافه کرد:

بیشتر محوطه ها دارای یک یا دو رَج معماری سنگی خشکه چین و گاهی موارد ملاط گِل است و به صورت کلی به جز محوطه عیلامی، ما بقی محوطه ها عموما استقرارهای کوچ شینی از دوران میانه تا متاخر اسلامی هستند و در مواردی حتی سفال های شاخص برای تاریخ گذاری نسبی از کاوش بعضی محوطه ها به دست نیامده است.

مدیر پروژه و ناظر کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چمشیر گفت:

با توجه به ماهیت محوطه، آثار فرهنگی منقول از جمله سفال، به صورت بسیار محدودی در کاوش ها یافت می گردد و همین موضوع، تاریخ گذاری دقیق محوطه ها را در این مرحله بسیار سخت می نماید.

او گفت:

همانگونه که ذکر شد، معماری به دست آمده بسیار ساده بوده و صرفا اتاق هایی عموما مستطیل شکل است که با توجه به سادگی و تشابه پلان معماری در بیشتر محوطه ها، امکان تاریخ گذاری محوطه ها بر اساس شاخصه های معماری نیز، میسر نیست، اما از این میان بعضی محوطه ها دارای معماری منسجم تر همراه با دیوارهای مستحکم با مصالح لاشه سنگ و گچ نیم کوب و اندود گچی هستند.

این باستان شناس با بیان اینکه کاربری احتمالی این محوطه ها در گزارش های آینده به وسیله سرپرستان گروه های کاوش به صورت مجزا ارائه خواهد شد، گفت:

تاریخ گذاری پیشنهادی تا این مرحله از کاوش، قرون اولیه تا قرون میانه اسلامی است.

مدیر پروژه و ناظر کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چمشیر با اشاره به اینکه این کاوش ها تا اواخر دی ماه به طول خواهد کشید، هرچند کاوش در بعضی محوطه ها همچنان ادامه خواهد داشت توضیح داد:

با توجه به حساسیت هایی که در خصوص کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چمشیر به وجود آمده، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نظر دارد تا پس از اتمام کاوش های میدانی، طی همایشی از سرپرستان گروه های کاوش برای ارائه دستاوردهای پژوهشی، دعوت به عمل آورد که زمان و نحوه برگزاری آن به وسیله روابط عمومی پژوهشگاه، اطلاع رسانی خواهد شد.