رایزر چیست؟ رایزر فقط لوله های آب و فاضلاب نیست!

به گزارش سفر به آنتالیا، به هر اِلمانی که به صورت عمودی در ساختمان بالا برود، رایزر گویند. این اصطلاح در صنعت ساخت وساز از سوی مهندسان و کارگران به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. اما ایراد کار در این است که اغلب از رایزر برای نام گذاری لوله های عمودی ساختمان استفاده می گردد. این اصطلاح موارد بیشتری را شامل می گردد و تنها محدود به لوله های آب و فاضلاب ساختمان نیست! به همین دلیل، ما در این مقاله به طور جامع در خصوص رایزر و کاربردهای این این کلمه در صنعت ساختمان صحبت می کنیم؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.

رایزر چیست؟ رایزر فقط لوله های آب و فاضلاب نیست!

رایزر چیست؟

همان طور که در بالا بیان شد، رایزر (Riser) به اعضای عمودی ساختمان که از پایین به بالا و در یک راستا اجرا می گردد، می گویند. این اصطلاح می تواند به لوله آب، فاضلاب، هواکش، لوله تهویه، مدار گرمایش و حتی کابل های برق نیز اطلاق گردد. به طور کلی، رایزر را می توان به دو دسته مختلف اعم از تأسیسات مکانیکال و تأسیسات الکتریکال تقسیم کرد.

اگرچه کابل ها و لوله ها در دیوارها پنهان هستند، اما باید در مکانی قرار گیرند که برای سرویس دوره ای مناسب باشند. کابل ها معمولاً به وسیله کانکتورهای قائم عمودی که روی دیوارها و ستون ها نصب شده اند، به سوکت وصل و از منبع برق شهری تغذیه می شوند. مانند کابل های برق، برای عبور لوله ها نیز باید سقف طبقات کنده شده و به خوبی در محل مهار شوند.

انواع رایز

در این مقاله، تأسیسات مکانیکی را به لوله آب و فاضلاب و تأسیسات الکتریکی را به برق کشی محدود نموده ایم. هر کدام از این دو دسته که از بخش های بسیار مهم ساختمان محسوب می شوند، از نظر نحوه و محل قرارگیری، جنس، قطر و موارد دیگر، ویژگی های مختص به خود را دارند:

رایزر لوله آب

لوله اصلی آب ساختمان از پایین (کنتور) به بالا و در طول ساختمان کشیده شده و در هر یک از طبقات منشعب می گردد. در نحوه لوله کشی رایزر آب (سرمایش و گرمایش)، یک شبکه توزیع وجود دارد که طوری طراحی می گردد که آب ورودی به داخل لوله اصلی، کمترین میزان فشار را در لوله های انشعاب داده شده فراهم می نماید. درواقع، وظیقه اصلی این لوله، توزیع آب در مکان های منشعب شده در طبقات مختلف ساختمان است. لوله اصلی ساختمان اغلب در میانه دیواره های داخلی و به دور از لوله فاضلاب و رایز برق نصب می گردد. در سطح بالایی رایزرها ، شیرهای قطع و وصل تعبیه می شوند که میزان تأمین آب مصرفی را معین می نمایند. قطر رایزر آب عظیم تر از قطر لوله های فرعی است که باید برحسب محاسبات بر روی نقشه تأسیسات قید گردد. همچنین جنس رایزر آب نیز شامل گالوانیزه یا آهنی و لوله پلی اتیلن و یا یو پی وی سی (UPVC) است.

نکته: قطر لوله کنتور آب باید کمتر از لوله اصلی باشد تا خللی در فرایند سیستم آبرسانی در طبقات ایجاد نگردد.

رایزر لوله فاضلاب

رایزر فاضلاب به لوله های اصلی فاضلاب آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی منظور می گردد. برای هر فضایی، یک رایز فاضلاب تعبیه می گردد، برای مثال، فاضلاب خروجی آشپزخانه جدا از حمام یا دستشویی است. این لوله در طول ساختمان یعنی از بالا به پایین کشیده می گردد و انشعاب های مختلف در طبقات ساختمان، در سرانجام به چاه اصلی که در خارج از ساختمان قرار گرفته است، راهنمایی می گردد. قطر لوله اصلی فاضلاب هر چه به پایین کشیده می گردد باید عظیمتر باشد تا بتواند پساب طبقات را جمع نموده به چاه منتقل کند. در خصوص جنس لوله فاضلاب نیز باید بگوییم: این لوله باید در برابر مواد اسیدی و شیمیایی، مقاومت بالایی داشته باشد و دچار خودرگی نگردد. از این رو، استفاده از لوله های پولیکا و پوش فیت توصیه می گردد.

رایز برقی

رایزر تأسیسات الکتریکی به دو بخش اعم از رایزر جریان قوی و جریان ضعیف تقسیم می گردد. از جریان قوی برای عبور کابل های برق از 220 تا 380 ولت استفاده می گردد و از جریان ضعیف جهت عبور کابل های آیفون، آنتن مرکزی، تلفن، دوربین مداربسته، اعلام حریق (هر عنصری که ولتاژ آن کمتر از 220 ولت است) به کار گرفته می گردد.هر دوی این رایزها باید حداقل در فاصله 30 سانتی متری یکدیگر قرار گیرند. یک جعبه تقسیم در هر طبقه بر روی رایزر جریان قوی و جریان ضعیف با نام دریچه بازدید نصب می گردد تا کابل ها قابل مشاهده باشند. این کار جهت دسترسی، تعمیر و تعویض کابل انجام می گیرد. همچنین کابل ها باید با پوشش محافظتی در داخل داکت پلاستیکی قرار گرفته و در محل خود سفت شوند.

رایزر آتش نشانی

این عنصر عمودی در تمام طبقات انشعاب داده می گردد و به صورت خشک است، زیرا زمانی از آن استفاده می گردد که آتش سوزی در ساختمان رخ داده است. این کار برای یاری به آتش نشان ها جهت اطفا حریق است، بدون آنکه آن ها احتیاج به لوله کشی به بالای ساختمان را داشته باشند. این رایزرها باعث افزایش عملکرد و راحتی آتش نشان ها می گردد. در زمان وقوع حادثه، آب به وسیله ماشین های آتش نشانی به این رایز پمپاژ می گردد و در هر طبقه یک آتش نشان تنها وظیفه خاموش کردن آتش در آن طبقه را دارد.

کلام آخر

رایزها جزئی از اِلمان های عمودی ساختمان هستند که نقش عملکردی دارند. از آب مصرفی گرفته تا خروچ پساب ساختمانی و حتی سیستم روشنایی، اثر رایزها را می توان در تک تک اعضای ساختمان مشاهده کرد. در هر صورت، لازم است که رایزرها مکانیکی و الکتریکی در پروژه به طول کاملاً اصولی و بر طبق نقشه های اجرایی ساخته شوند. همچنین استفاده از متریال مناسب نیز می تواند طول عمر این اعضای عمودی را افزایش دهند.

منبع: ویکی ساختمان
انتشار: 23 مرداد 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: antalyanet65.ir شناسه مطلب: 1089

به "رایزر چیست؟ رایزر فقط لوله های آب و فاضلاب نیست!" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "رایزر چیست؟ رایزر فقط لوله های آب و فاضلاب نیست!"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید